Dəvədəlləyilər digər adı ilə desək Peyğəmbər dəvələri (mantid) iri ölçülü həşaratlardır. Peyğəmbər dəvəsi adının səbəbə isə, irəlidəki ayaqların oynaqlardan qıvrıldıqda dua edirmiş kimi görülmesidir. Bu ad xristianlıqdan gəlir. Dəvədəlləyilərin 2200 növü vardır. Bu həşaratlar ət yeyəndir. Öz cinsidə daxil olmaq üzrə demək olar ki, bir çox canlı nözünü yeyir. Elə iri tropik növləri vardır ki, onlar hətta kiçik quşlara, qurbağa və kərtənkələyə də hücum edir. Dəvədəlləyilərin bir çox növü vardır. Bunlar əsasən formaca ağac yarpağlarına və çiçək ləçəklarinə bənzəyir. Bəziləri ağacda yaşadığına görə yaşıl yarpağa, bəzileri isə torpaqda yaşadığına görə qurumuş yarpağa bənzəyir. Bu növlər arasında ən gözəli ağ Dəvədəlləyilərdir. Hansılar ki, Səhləbkimilər (orkide) çiçəyində yaşayır. Çiçəyə diqqətlə baxmadığın müdətcə orada Peyğəmbər dəvəsinin olduğunu anlamaq mümkün deyil. Dəvədəlləyilər 50 milyon ildir dəyişməyən həşarat növüdür. Onlar avcı olduğu kimi avdırlarda və əsas düşmənləri kirpilərdir.
 |
| Çiftləşmə sırasında dişi, erkeği yərkən |
Dişi Dəvədəlləyilər çiftləşmə sırasında və ya sonrasında erkek Dəvədəlləyiləri diri diri yeyirler. Çünkü çiftləşmə sırasında və ya sonrasında yumurtaların qidalanması üçün dişi Dəvədələyilərin proteyinə ehtiyacı olur. Ən yaxın proteyin isə elə çiftləşdikləri erkək Dəvədəlləyilərdir. Dişilər erkəyin əvvəlcə başını yemeyə başlayırlar. Başsız həşaratlar bir müddət yaşadığı üçün qaçmağa çalışsalarda, dişi formaca böyük olduğu üçün, çırpınışları boşa olur. Öləcəklərini bilə-bilə niyə çiftləşdiklərinə gəlsək, dişi Dəvədəlləyilər cəlbedici bir ətir yayırlar ve erkəklər bu ətir sayəsində dişilərdən uzaq dura bilmirlər. Bir dişi bir dəfəyə onlarla bala dünyaya gətirə bilir. Bu Dəvədəlləyilər anadan olduqdan sonra ayrılır və hər biri öz yoluna davam edir.
 |
| Yarpaq görüntüsüne bürünmüş bir Dəvədəlləyi |
Əlaa
YanıtlaSilmaraqlı məlumatlardır
YanıtlaSil